Loading ...

ექსპერტების შეფასებით, საქართველოში რადიკალური ძალები გააქტიურდნენ. მათი პროტესტის მთავარი სამიზნე ეროვნული, რელიგიური და სექსუალური უმცირესობებია.

თამარ სვანიძე

პოლიტიკური გაერთიანება “ქართული იდეის” ლიდერმა ლევან ჩაჩუამ საპროტესტო აქციაზე მისულ ადამიანებს ეროვნული ტრადიციების დაცვისაკენ მოუწოდა. (ფოტო: თამარ სვანიძე)

განსაკუთრებული ანტიდასავლური აგრესიით ახალგაზრდული რადიკალური მოძრაობები გამოირჩევიან, რომლებიც სიტყვიერი შეურაცხყოფის გარდა, ფიზიკურადაც უსწორდებიან განსხვავებული რელიგიის, ეროვნებისა თუ სექსუალური ორიენტაციის ადამიანებს.

თუ აქამდე მსგავსი მოძრაობების საქმიანობა ფრაგმენტული იყო, დღეს ისინი საჯარო სივრცეში ორგანიზებულად, თამამად პოზიციონირებენ და დისკრიმინირებული ჯგუფების მიმართ ძალადობისა და დევნის ხელშესახებ საფრთხეს ქმნიან – მიაჩნია ადამიანის უფლებათა დაცვისა და მინიტორინგის ცენტრის (EMC) დირექტორს თამთა მიქელაძეს.

,,მსგავსი დაჯგუფებები ხშირად ანონიმურად მოქმედებენ. საკუთარი ქცევის იდეოლოგიურ– სიმბოლური ახსნის გამო, ისინი შესაძლოა რადიკალურად აგრესიულები და უკონტროლოები იყვნენ“, – გვიხსნის ექსპერტი.

კონსერვატიული ძალების მხარდამჭერი მსვლელობა – ეროვნული და რელიგიური ფასეულობების დაცვის მოტივით. თბილისი, 28 იანვარი, 2017 წელი. (ფოტო: თამარ სვანიძე)

ამერიკელ ჟურნალისტ ნიკოლას უალერს პოსტსაბჭოთა ქვეყნებში მუშაობის მრავალწლიანი გამოცდილება აქვს. მისი აზრით, ულტრანაციონალისტური დაჯგუფებები საქართველოში განსაკუთრებით მას შემდეგ გააქტიურდნენ, რაც ქვეყანამ პროდასავლური კურსი აიღო.

ჟურნალისტი, 2016 წლის ზაფხულში, თავადაც გახდა ულტრანაციონალისტების თავდასხმის მსხვერპლი. თბილისის ცენტრში იგი რამდენიმე ახალგაზრდამ სცემა, რადგან ნიკოლასმა უარი თქვა მათთან ერთად დალევაზე.

„მახსოვს ინგლისურად მეძახდნენ, რომ დამეტოვებინა საქართველო და ჩემს ქვეყანაში წავსულიყავი, რადგან შეურაცხვყავი ქართული სტუმართ-მასპინძლობა. ყველაზე უცნაური კი პოლიციელის დამოკიდებულება იყო. მან ახალგაზრდების რეაქცია ბუნებრივად მიიჩნია და მითხრა, რომ მე ვალდებული ვიყავი მეტი გამეგო ქართველების ხასიათისა და კულტურის შესახებ,“ – იხსენებს ნიკოლასი.

”ქართული იდეის” აქციას ის ადამიანები შეუერთდნენ, რომლებსაც სჯერათ, რომ დასავლეთი საფრთხეს უქმნის ეროვნულ-რელიგიურ ფასეულობებს საქართველოში. (ფოტო: თამარ სვანიძე)

პარლამენტის ადამიანის უფლებათა დაცვისა და სამოქალაქო ინტეგრაციის კომიტეტის თავმჯდომარე ეკა ბესელია ფიქრობს, რომ ცალკეული შემთხვევების მიუხედავად, საქართველოში რადიკალიზაციის საფრთხე არ არსებობს. ამ თემის გაზვიადებულად წარმოჩენა კი საერთაშორისო დონეზე ქვეყნის იმიჯს აზარალებს.

,,საქართველოში არ არის სრულყოფილად ჩამოყალიბებული საკანონმდებლო ჩარჩო და შესაბამისად პრაქტიკაც, რომელიც ადეკვატურად უპასუხებს სიძულვილის ენის გამოვლინებებს, მათ შორის, ულტრანაციონალიზმის შინაარსის შემცველ განცხადებებს,“ – აცხადებს ბესელია.

,,თვითონ საერთაშორისო გამოცდილებაც არ არის უნიფიცირებული ამ საკითხების მიმართ. მაგალითად, ევროპა მკაცრ სანქციებს აწესებს სიძულვილის ენისთვის და ეს სანქციები იცვლება ქვეყნიდან ქვეყნამდე; მაშინ როდესაც აშშ-ში საერთოდ არ არის სიძულვილის ენა კრიმინალიზებული,“ – დასძენს იგი.

ნაციონალიზმის სიმბოლოდ ხშირად საქართველოს პირველი დემოკრატიული რესპუბლიკის სამფეროვან დროშას იყენებენ. (ფოტო: თამარ სვანიძე)

2012 წლის 27 მარტს, საქართველოს პარლამენტმა მესამე მოსმენით დაამტკიცა სისხლის სამართლის კოდექსში ცვლილებები, რომელთა მიხედვითაც სიძულვილის მოტივით ჩადენილი დანაშაული დამამძიმებელ გარემოებად ჩაითვალა. სასჯელი მსგავსი დანაშაულისთვის (თუ ამან ადამიანის სიცოცხლის მოსპობა არ გამოიწვია), სამ წლამდე თავისუფლების აღკვეთას ითვალისწინებს.

ადამიანის უფლებათა დაცვისა და მინიტორინგის ცენტრის (EMC) ინფორმაციით, საქართველოში ულტრანაციონალიზმის გაძლიერების, ან არსებობის მიზეზებზე კვლევა არასდროს ჩატარებულა. არც შინაგან საქმეთა სამინისტროს აქვს სიძულვილის ენით მოტივირებული დანაშაულის ამსახველი სტატისტიკა.

ამ ფონზე მხოლოდ საკანონმდებლო ცვლილებები არ არის საკმარისი პრობლემის მოსაგვარებლად – მიიჩნევენ ექსპერტები.

,,ადამიანების დიდ ჯგუფს არ აქვს განვითარების შესაძლებლობები. ისინი განდევნილები არიან პოლიტიკური და სოციალური სისტემიდან. მათი უმრავლესობა სიღატაკისა და სასოწარკვეთის პირას ცხოვრობს. ეს რეალობა პატრიარქალურ, ძლიერი ეთნონაციონალისტური სენტიმენტების მქონე საზოგადოებაში ადვილად პოულობს ულტრანაციონალისტურ გამოვლინებებს“, – გვიხსნის ადამიანის უფლებათა დაცვისა და მინიტორინგის ცენტრის (EMC) დირექტორი თამთა მიქელაძე.

,,მზარდი ძალადობის ფონზე სახელმწიფოს არაეფექტური და დისკრიმინაციული პოლიტიკის პირობებში, შეიქმნა ერთგვარი დაუსჯელობის გარემო, რომელიც სიძულვილით მოტივირებულ ძალადობას ახალისებს,“ – დასძენს იგი.

თოვლიანი ამინდის მიუხედავად, ამერიკის პრეზიდენტის დონალდ ტრამპის მხარდასაჭერად და „ქალების მარშის“ გასაპროტესტებლად გამართულ მსვლელობას დაახლოებით 150 ადამიანი შეუერთდა. (ფოტო: თამარ სვანიძე)

მემარჯვენე რადიკალურ მოძრაობებს შორის განსაკუთრებული აქტიურობით გამოირჩევა მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანება “ქართული იდეა”. ორგანიზაცია, 2012 წელს ყოფილმა პატიმარმა, (ასევე რადიკალური განცხადებებითა და აქტივობებით ცნობილი მოძრაობის, მართმადიდებელ მშობელთა კავშრის წევრმა) ლევან ჩაჩუამ დაარსა, როგორც თავად ამბობს, “სულიერი მოძღვრის კურთხევით”.

მოძრაობის წევრები ამტკიცებენ, რომ ქართველების უმრავლესობა ემიჯნება ლიბერალების მიერ თავსმოხვეულ პროპაგანდას.

„ქართველი ლიბერალები ამბობენ, რომ ფასეულობები, რასაც ჩვენ ვქადაგებთ და ვემსახურებით, არის მოძველებული, რომ ეს ფასეულობები არის ძალადობრივი უმცირესობათა ჯგუფების მიმართ, რაც აბსურდია,“ – ამბობს ორგანიზაციის ახალგაზრდული ფრთის თავჯდომარე გეგა ხვედელიძე.

რამდენიმე წლის წინ შექმნილი მოძრაობის ბალანსზე უკვე არის რამდენიმე მასშტაბური საპროტესტო მსვლელობა. მათ შორის ,,კაზანტიპის“ (ელექტრონული მუსიკის ფესტივალი) საწინააღმდეგო აქცია, 2013 წლის 17 მაისს სასულიერო პირების მიერ ორგანიზებული აქცია, წიგნის ,,საიდუმლო სირობა’’ პრეზენტაციისას ტელეკომპანია კავკასიის ეთერის დარბევა, რომის პაპის ვიზიტის საპროტესტო აქცია და ბოლოს ,,ქალების მარშის“ კონტრაქცია, რომელიც 28 იანვარს გაიმართა თბილისში.

ულტრამემარჯვენე ძალების მომხრეებმა მსვლელობა იმ პირობით დაასრულეს, რომ ეროვნული ცნობიერების დასაცავად „კიდევ შეიკრიბებიან.“ (ფოტო: თამარ სვანიძე)

ორ თებერვალს, ხანგრძლივი ლოდინის შემდეგ, ევროპარლამენტმა მხარი დაუჭირა საქართველოსთვის უვიზო რეჟიმს ევროკავშირთან. სავიზო რეჟიმის ლიბერალიზაციის მხარდაჭერამდე რამდენიმე დღით ადრე ,,ქართულმა იდეამ’’ ლიბერალების წინააღმდეგ და ამერიკის 45-ე პრეზიდენტის დონალდ ტრამპის მხარდასაჭერად თბილისში მსვლელობა მოაწყო.

ეროვნული და რელიგიური ფასეულობების ,,სადარაჯოზე“ ,,ქართულ იდეას“ დაახლოებით 150 ადამიანი შეუერთდა. როგორც თავად ამტკიცებდნენ, თანამოაზრეთა დიდი ნაწილი აქციაზე უამინდობის მიზეზით ვერ მოვიდა.

,,ქართულმა იდეამ“ მსვლელობა ტრამპის მხარდაჭერაზე მეტად, 21 დეკემბერს თბილისში გამართულ ,,ქალების მარშს“ დაუპირისპირა.

,,ქალების მარში“, მსოფლიოს სხვა ქალაქების მსგავსად გენდერული დისკრიმინაციისა და სექსიზმის გასაპროტესტებლად გაიმართა. ეს თემები განსაკუთრებით აქტუალური ამერიკის შეერთებული შტატების პრეზიდენტის დონალდ ტრამპის განცხადებების შემდეგ გახდა. აღსანიშნავია, რომ ქალების მარშს მხოლოდ 50–მდე ადამიანი ესწრებოდა.

„ქართველმა ქალებმა ფაქტობრივად შეგვარცხვინეს. აბორტის წახალისება და ლგბტ-ების პროპაგანდა სისხლის სამართლის დანაშაული უნდა იყოს,“ – ამბობს ,,ქართული იდეის“ ლიდერი ლევან ჩაჩუა.

,,ყოველივე ანტიქართულის შემოქმედი და გლობალური საფრთხე არა მხოლოდ საქართველოსთვის, არამედ მსოფლიოსთვის არის ჯორჯ სოროსი, თავისი ლიბერალური იდეებით. ჩვენ აუცილებლად შევუერთდებით სოროსის წინააღმდეგ გლობალურ კამპანიას ,,სოს-სოროსი“, რომელიც უახლოეს მომავალში დაიწყება“, – აქტიურობის შესუსტებას არ აპირებს იგი.

ულტრანაციონალისტური მოძრაობის გააქტიურების ფონზე, ბოლოდროინდელი კვლევები ადასტურებენ საზოგადოებაში პრორუსული განწყობების ნელ-ნელა, მაგრამ სტაბილურ ზრდას.

კავკასიის კვლევების რესურს ცენტრის (CRRC) 2015 წლის ბარომეტრის მიხედვით, წინა წლებთან შედარებით 18 პროცენტამდეა გაზრდილი იმ რესპონდენტების რიცხვი, რომლებიც ფიქრობენ, რომ საქართველოს კარგი ურთიერთობა უნდა ჰქონდეს რუსეთთან. გამოკითხულთა ცხრა პროცენტი კი სრული პრორუსული საგარეო კურსის მომხრეა.