Loading ...

„მესიჯი არის ასეთი, რომ თუ პუტინის მეგობარი ხარ, მისი გადაწყვეტილებების გამო ფასის გადახდა მოგიწევს“.

ოლივერ ბულოუ

რუსეთის ჯარი უკრაინის სამხედრო ბაზის მიმდებარე ტერიტორიაზე ქალაქ სიმფეროპოლში, 2014 წლის 11 მარტი. (ფოტო: სპენსერ პლატ/Getty Images)

IWPR კავკასიის რედაქტორი ოლივერ ბულოუ ახლახან დაბრუნდა ყირიმიდან. ის ჟურნალისტ დანიელა პელედს ესაუბრა აშშ-ს მიერ რუსეთისთვის დაწესებული სანქციების მოსალოდნელ შედეგებზე და იმ გამოწვევებზე, რომლის წინაშეც დღეს დგას უკრაინა.

რამდენად მნიშვნელოვანია აშშ-ს მიერ დაწესებული სანქციები?

სანქციები დაუწესეს პუტინის საუკეთესო მეგობრებს. მათ შორისაა, მსოფლიოში უდიდესი სავაჭრო კომპანიის „განვორის“ მფლობელი გენადი ტიმჩენკო. გლობალურ ბაზარს გამოეთიშა ქვეყნის ერთ-ერთი უმსხვილესი ბანკი „ბანკი როსია“.

სიაში მოხვდნენ ძმები როტენბერგები, რომლებიც პუტინის სპარინგ-პარტნიორები იყვნენ ძიუდოში. ასევე, პუტინის ადმინისტრაციის ხელმძღვანელი, ყოფილი კგბ-ს ოფიცერი სერგეი ივანოვი, რომელიც შეიძლება არც ისეთი მდიდარია, თუმცა ძალაუფლების თვალსაზრისით,  ნამდვილი ურჩხულია.

ამერიკის მიერ დაწებულ სანქციებს საკმაოდ დიდი გავლენა უნდა მოჰყვეს. ყველა ეს ადამიანი პუტინის პირადი ქონების მართვაშია ჩართული, ახლა კი მას ამ ქონებაზე წვდომა შეეზღუდა. რუსეთი გაღიზიანებულია, თან ძალიან, რადგან საპასუხოდ არაფრის გაკეთება არ შეუძლია.

რუსეთის ეკონომიკა ამჟამად სწორედ რომ დაუცველ მდგომარეობაშია. ამასთანავე, ხდება რუსეთიდან კაპიტალის გადინებაც. მისი მაჩვენებელი მხოლოდ ამ კვარტალში აჭარბებს გასული წლის მაჩვენებელს ერთად აღებულს, რის გამოც ზეწოლა გაზრდილია ზეწოლა რუბლზე და ეროვნულ ბანკზე.

აღსანიშნავია ყირიმის ეკონომიკის სუბსიდირების საკითხიც, რომელიც შეფასების მიხედვით წელიწადში დაახლოებით 500 000 დოლარს შეადგენს. რუსეთს ყირიმისთვის ენერგომატარებლების შესყიდვა უკრაინიდან მოუწევს, ამ დროს კიევი კი სრულებით არ იქნება შეღავათების გაწევის ხასიათზე.

გასათვალისწინებელია ისიც, რომ ყირიმის ტურიზმის 70% უკრაინაზე მოდის.

ამერიკა ცდილობს უთანხმოების ჩამოგდებას რუსეთის „ფულსა“ და „ძალაუფლებას“ შორის. პუტინის გარემოცვის სხვა მდიდარ წევრებს აღელვებთ შექმნილი სიტუაცია. ობამას თქმით, ის სხვა სანქციებსაც განიხილავს და ვფიქრობ, რომ ამის გამო არიან ისინი ასე განერვიულებულები.

როგორი იქნება ევროპის პასუხი?

რთული სათქმელია რას გააკეთებს ევროპა. თუმცა, თუ რამე სერიოზულს არ მოიმოქმედებენ ძალიან სულელურ მდგომარეობაში აღმოჩნდებიან.

თუ ევროპაც მსგავს სანქციებს დააწესებს – იმავე კომპანიებსა და ადამინებს დაუწესებს  ევროპული ფინანსური სისტემით სარგებლობის შეზღუდვებს – ეს რუსეთს გაანადგურებს. მესიჯი იქნება ასეთი, რომ თუ პუტინის მეგობარი ხარ, მისი გადაწყვეტილებების გამო ფასის გადახდა მოგიწევს. ვერ იქნები ერთდროულად პუტინის მეგობარიც და დასავლეთის მეგობარიც.

ერთ-ერთი მთავარი რასაც ეს სანქციები გულისხმობს არის ის, რომ ამერიკულ კომპანიებს, ისევე როგორც კერძო პირებს, ეკრძალებათ საქმის დაჭერა სიაში ჩამოთვლილ პირებთან. ეს თანაბრად ეხება Barclay Bank-საც და Bank of America-საც. ხალხმა უნდა გააკეთოს არჩევანი რუსეთსა და ამერიკას შორის, უმეტესობას კი ამერიკასთან მეგობრობა ურჩევნია.

დასავლეთს რუსეთთან ომის დაწყება არ სჭირდება. არც სამხედრო თვალსაზრისით ვართ ასე ძლიერები და არც ყირიმისთვის თავის გაწირვა უნდა ვინმეს. ამიტომაც, ამ გადაწყვეტილებით ბრძოლა სხვა ფრონტზე გაჩაღდა, იმ ფრონტზე, სადაც დასავლეთს შეუძლია მოგება. რუსეთი ევროპის ეკონომიკაზეა დამოკიდებული და სწორედ აქ გამოაშკარავდება მისი დაუცველობა.

კიევი ნამდვილად არასახარბიელო მდგომარეობაშია, რადგანაც ძალიან სუსტია. მოვლენების გაკონტროლება არ შეუძლია. ყველაზე მთავარი რაც მან უნდა გააკეთოს არის ის, რომ შეინარჩუნოს კონტროლი დონეცკსა და ხარკოვზე, ჩაატაროს არჩევნები და გაამყაროს თავისი ურთიერთობა საერთაშორისო სავალუტო ფონდთან. ეს არის ხანგრძლივი და გრძელვადიანი პროცესის დასაწყისი, რომელიც საკმაოდ მტკივნეული იქნება უკრაინისთვის, რადგანაც მას მნიშვნელოვანი რეფორმების გატარება მოუწევს. ბოლო 20 წლის განმავლობაში ეკონომიკა ხომ მთლიანად კორუფციაზე იყო დაფუძნებული.

16 მარტს ჩატარებული რეფერენდუმის დროს თქვენ ყირიმში იმყოფებოდით, რა შთაბეჭდილება დაგრჩათ?

მომეჩვენა რომ ყირიმელები დამწუხრებულები არიან. შევხვდი ისეთებსაც, რომლებიც ძალიან აღელვებულები იყვნენ და ფიქრობდნენ, რომ ისტორიული მომენტის მომსწრეეები გახდნენ. მოსალოდნელ შედეგებს ნაკლებად იაზრებდნენ – საიდან მოვა წყალი, გაზი, დენი და ტურისტები. სიმფეროპოლის აეროპორტში კიევის და სტამბოლის მიმართულებით გაუქმებული რეისები ვნახე, ვფიქრობ რომ ისინი არც მოგვიანებით შესრულდა.

გამაოცა იმან, თუ როგორ ღირსეულად დახვდნენ ყირიმელი თათრები პროვოკაციებს. მათ და ეთნიკურ რუსებს შორის კავშირი დარღვეულია. ერთ-ერთმა რუსმა ახალგაზრდამ მითხრა, რომ სტალინმა დეპორტაციით თათრები ფაქტობრივად განადგურებას გადაარჩინაო და ეს მაშინ, როცა მათი 46% ამ პროცესს შეეწირა. ამ დონის დისონანსი ერთი საზოგადოების შიგნით ძალიან საშიშია.

ყირიმი სავარაუდოდ ახალი აფხაზეთი ან სამხრეთ ოსეთი გახდება. აფხაზეში 2008 წელს ომის შემდეგ ვიყავი და იქაც მსგავსი ეიფორია იყო, ხალხი ჰაერში იარაღს ისროდა და სიხარულით დახტოდა. ახლა კი მიიჩნევენ, რომ ეს კატასტროფაა, რის გამოც ისინი  გამოუვალ მდგომარეობაში არიან მომწყვდეული.

სადღაც ერთ წელიწადში ყირიმელებიც მიხვდებიან ყველაფერს. თუმცა, ყველაზე ცუდი, საერთაშორისო პერსპექტივიდან, არის ის, რომ ბევრი ადამიანი ამაში დასავლეთს დაადანაშაულებს.