Loading ...

ორგანიზაცია, რომელიც მოქალაქეებს სასამართლო დავების წარმართვაში ეხმარებოდა, ფუნქციონირებას წყვეტს.

ლეილა მუსტაფაევა – კავკასია

აზერბაიჯანის მოქალექეებს, რომლებმაც საკუთარ სამშობლოში სამართალი ვერ იპოვეს, უკიდურეს შემთხვევაში, ევროპის ადამიანის უფლებათა სასამართლოს შეუძლიათ მიმართონ.

სტრასბურგის სასამართლოში სარჩელის შეტანამდე მომჩივანეები იურიდიულ კონსულტაციებს ადამიანის უფლებათა დამცველ ადგილობრივ არასამთავრობო ორგანიზაციებთან გადიან. თუმცა, მოქალაქეებისთვის ამგვარი დახმარების მიღების შესაძლებლობა სულ უფრო მცირდება, რადგან მსგავსი ორგანიზაციები დღითი-დღე ქრებიან თვალსაწიერიდან.

ერთ-ერთი ასეთი ორგანიზაცია, იურიდიული განათლების საზოგადოება, მას შემდეგ დაიხურა, რაც მისი ხელმძღვანელი დააკავეს. 8 აგვისტოს სასამართლომ ინტიგამ ალიევს აღკვეთი ღონისძიების სახით პატიმრობა შუფარდა. პროკურატურაში მის წინააღმდეგ აღიძრა სისხლის სამართლის საქმე გადასახადების თავიდან აცილების, უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენების და უკანონო ბიზნესის წარმოების მუხლით. დაკავებული მის მიმართ წაყენებულ ყველა ბრალდებას უარყოფს.

მორიგი დარტყმა იქნა მიყენებული მედიის უფლებათა ინსტიტუტის დახურვით, რომელიც ასევე ევროპის სასამართლოში გასაჩივრებულ საქმეებზე მუშაობდა. 15 აგვისტოს ორგანიზაციის ხელმძღვანელმა რაშიდ ჰაჯილიმ ინსტიტუტის დახურვის შესახებ გაავრცელა ინფორმაცია. მისი თქმით, ის იძულებული გახდა გადაედგა ეს ნაბიჯი, რადგან ორგანიზაციას ფინანსური პრობლემები ჰქონდა.

„ბოლო დროს პრობლემები შეიქმნა დონორებთან ურთიერთობაში, რომლებიც მედიის უფლებათა ინსტიტუტის საქმიანობას უჭერდნენ მხარს. გამოსავალს ვერ ვპოულობთ“, – განაცხადა ჰაჯილიმ. „ეს ნიშნავს, რომ მედიის უფლებათა ინსტიტუტი სავარაუდოდ ვეღარ გააგრძელებს სასამართლო დავებზე მუშაობას“.

ინსტიტუტის დახურვით დიდი ზიანი მიადგა ბევრ ადამიანს, მათ შორის ჟურნალისტ აფგან მუხტარლისაც, რომელსაც სტრასბურგის სასამართლოში ექვსი სარჩელი აქვს შეტანილი.

„ორგანიზაცია [მედიის უფლებათა ინსტიტუტი] სამართლებრივ დახმარებას ახორციელებდა ჟურნალისტებთან დაკავშირებულ 150 საქმეზე“, – ამბობს ის. „ის ექვსივე შემთხვევაში ჩემი ინტერესების დამცველი იყო. ახლა ეს საქმეები მე დამიბრუნდა და არც არავინ არის ჩემი უფლებების დამცველი. აზერბაიჯანში დამოუკიდებელი ადვოკატი ძალიან ცოტაა, ბევრს ეშინია აზერბაიჯანის ხელისუფლების წინააღმდეგ ევროპის სასამართლოში ჩივილი“.

ორგანიზაციის გულშემატკივრები და მეგობრები ეჭვობენ, რომ ინსტიტუტი არა ფინანსური, არამედ პოლიტიკური მიზეზით დაიხურა, თუმცა ამაზე ღიად საუბარს ყველა ვერ ბედავს.

ცნობილი საგამოძიებო ჟურნალისტი ხადიჯა ისმაილოვა ერთ-ერთია ვისაც მედიის უფლებათა ინსტიტუტი დაეხმარა.

„გაწეული დახმარებისთვის მათი ძალიან მადლობელი ვარ“, – ამბობს ის.

მისი თქმით, აშკარა იყო, რომ მედიის უფლებათა ინსტიტუტი სერიოზული ზეწოლის ქვეშ იმყოფებოდა.

 „ინსტიტუტის დახურვის მიზეზი ხელისუფლების ზეწოლა გახდა“, – თქვა მან. „ინსტიტუტს ანგარიშები გაუყინეს, მისი დირექტორი [ჰაჯილი] კი დიდი ხანი ემიგრაციაში იყო წასული. შემდეგ, ის უცებ ბრუნდება და აკეთებს განცხადებას, რომ ორგანიზაციას ხურავს და რომ არასოდეს ყოფილა ჩართული პოლიტპატიმრებთან დაკავშირებულ საქმეებში…ასეთ რთულ ვითარებაში მედიის უფლებათა ინსტიტუტი დანებდა. ჩვენც სხვა არაფერი დაგვრჩენია გარდა იმისა, რომ პატივი ვცეთ ამ გადაწყვეტილებას“.

ოპოზიციური გაზეთის „აზადლიგის“ მთავარი რედაქტორი განიმატ ზაჰიდი ეთანხმება იმ აზრს, რომ მედიის უფლებათა ინსტიტუტი დაიხურა არა მისი  ხელმძღვანელობის ნებით, არამედ იძულების წესით.

„დევნის პოლიტიკა, რომელსაც ხელისუფლება ახორციელებს გავლენას ახდენს არასამთავრობო ორგანიზაციებზე“, – განაცხადა მან ჩვენთან საუბრისას. “მედიის უფლებათა ინსტიტუტი პრინციპულ საკითხებთან მიმართებაში ყოველთვის მყარ პოზიციას ინარჩუნებდა და ის ყოველთვის იყო ხელისუფლების ხედვის არეალში. ეჭვი მაქვს, ინსტიტუტი რომ არ დახურულიყო, მის დირექტორს დაიჭერდნენ. აშკარაა, რომ მან საქმიანობა შეწყვიტა გარდაუვალი დაჭერის თავიდან ასაცილებლად “.

მედიის უფლებათა ინსტიტუტის დახურვამდე ხუთი დღით ადრე, მისმა ერთ-ერთმა წევრმა ილჰამ ალიევის მხარდამჭერი განცხადება გაავრცელა, რასაც სხვადასხვა არასამთავრობო ორგანიზაციების და პოლიტპატიმრების მხრიდან საკმაოდ ნეგატიური რეაქცია მოჰყვა. ადვოკატმა ელჩინ სადიგოვმა ფეისბუკის გვერდზე დაწერა, რომ კუდიანებზე დევნის მსხვერპლი გახდა. მას, ასევე ფეისბუკით, გამოესარჩლა ჰაჯილი, თუმცა ინსტიტუტის დახურვის შესახებ დასმულ შეკითხვებს არ უპასუხა.

აზერბაიჯანის ხელისუფლების წარმომადგენლები ბრალდებებს იცილებენ და უარყოფენ ყველანაირ კავშირს ოპოზიციონერი აქტივისტების დაჭერასთან და მათი ორგანიზაციების დახურვასთან დაკავშირებით.

„სამწუხაროა, რომ ეს არასამთავრობო ორგანიზაციები, ცალკეული პირები და ჟურნალისტები მათი დამფინანსებელი უცხო ძალების გავლენის ქვეშ ექცევიან და თავს ქვეყანაში მოქმედ კანონებზე მაღლა აყენებენ, უარს აცხადებენ თავიანთი გრანტით დაფინანსებული პროექტების წარდგენაზე, საბუღალტრო აღრიცხვის წარმოებაზე, გადასახადების გადახდაზე და მთავრობის მიერ დადგენილი სხვა კანონიერი მოთხოვნების შესრულებაზე“, – განუცხადა პრეზიდენტის ადმინისტრაციის პოლიტიკურ საქმეთა დეპარტამენტის ხელმძღვანელმა ალი ჰასანოვმა სანფორმაციო სააგენტო AzerTas.  „ … სამწუხაროდ, სახელმწიფო სტრუქტურების მიერ გატარებული შესაბამისი ღონისძიებები შეაფასდა, როგორც „სამოქალაქო საზოგადოებაზე ზეწოლა“, მედიის და არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობის „შეზღუდვა“. ეს არის კამპანია, რომელიც აზერბაიჯანის რეპუტაციის შესალახად არის მიმართული“.

ლეილა მუსტაფაევა თავისუფალი ჟურნალისტია აზერბაიჯანში.