Loading ...

აფხაზეთის ქალთა კლუბის აქტივისტებმა სოციალური გამოკითხვა ჩაატარეს იმისთვის, რომ გაეგოთ რას ფიქრობს მოსახლეობა აბორტის აკრძალვის თაობაზე.

ანაიდ გოგორიანი

აფხაზეთში აბორტის აკრძალვის შესახებ მიღებულმა კანონმა ქალთა ორგანიზაციების გააქტიურება და აქტუალური პრობლემების გადასაჭრელად მათი გაერთიანება გამოიწვია (ფოტო: ანაიდ გოგორიანი).

რესპონდენტების თითქმის 85 % არ ეთანხმება პარლამენტის მიერ აბორტის აკრძალვის თაობაზე მიღებულ გადაწყვეტილებას, 15% კი მიღებულ კანონს ემხრობა. მომხრეთა შორის უფრო მეტია მამაკაცი, მათი რაოდენობა 32,88%-ს შეადგენს. მოწინააღმდეგეთა შორის 88,69% – ქალია. ამასთან ერთად, გუდაუთის და გალის რაიონებში გამოკითხულთა დაახლოებით მესამედი ახალმიღებულ კანონს მხარს უჭერს.

გამოკითხვაში მონაწილეობას იღებდა 809 ადამიანი, მათ შორის 663 ქალი და 146 მამაკაცი რასპუბლიკის ყველა რაიონიდან, რაც მთლიანი მოსახლეობის 0,5%-ს შეადგენს. რესპონდენტებს შორის იყვენენ ექსპერტები, ექიმები, დეპუტატები და საზოგადო მოღვაწეები. გამოკითხულთა ასაკი ძირითადად 20-40 წლამდე მერყეობდა.

კანონი ჯანდაცვის შესახებ, რომლის მიხედვითაც აკრძალულია ორსულობის ხელოვნური შეწყვეტა, აფხაზეთის პარლამენტმა 2016 წლის იანვარში მიიღო. კანონის ერთ-ერთი მუხლით იკრძალება ორსულობის შეწყვეტა სამედიცინო ჩვენებითაც, გარდა ნაყოფის დაღუპვის ანტენატალური შემთხვევებისა. (უფრო მეტი აფხაზეთის ჯანდაცვის კანონის შესახებ იხილეთ: აფხაზეთში აბორტის „ნაჩქარევ“ აკრძალვას აკრიტიკებენ).

წელს ზამთარში აფხაზეთში შეიქმნა კლუბი „ქალთა იანიციატივა“, რომლის ფარგლებშიც ივნისში სოხუმში ჩატარდა პირველი ქალთა ფორუმი.

კითხვაზე „თქვენი აზრით, რა შეუწყობს ხელს აფხაზეთში შობადობის ზრდას?“ წარმოდგენილი იყო პასუხის შვიდი ვარიანტი, მათგან ხუთი აქცენტირებას ახდენდა სახელმწიფოს მხრიდან მატერიალურ-სოციალური მხარდაჭერისა და საგანმანათლებლო საქმიანობის გაძლიერებაზე, მხოლოდ ერთი ვარიანტი განიხილავდა აბორტის აკრძალვის თაობაზე კანონმდებლობის შენარჩუნებას.

ქალების უმეტესობამ (85%-ზე მეტი) ყურადღება გაამახვილა სახელმწიფოს მხრიდან მატერიალურ და სოციალურ მხარდაჭერაზე. ამასთან ერთად, პასუხის არცერთი ეს ვარიანტი არ აირჩია მამაკაცების 18%-ზე მეტმა. რაც ნიშნავს, რომ ისინი სათანადოდ ვერ აფასებენ შობადობის გაზრდის თვალსაზრისით ოჯახისთვის სახელმწიფო მხარდაჭერის მნიშვნელობას.

ფოკუს-ჯგუფების ანალიზმა აჩვენა, რომ მიღებულ კანონს უარყოფითად აფასებენ  სხვადასხვა სოციალური ფენის წარმომადგენელი ქალები. ისინი თვლიან, რომ ის ნაჩქარევია და არ ითვალისწინებს ქვეყანაში შექმნილ რეალურ სურათს.

განსაკუთრებით შთამბეჭდავია მრავალშვილიანი დედების ფოკუს-ჯგუფებიდან მიღებული მასალა. ამ ქალების ცხოვრება ყოველდღიური ბრძოლაა გადარჩენისთვის, რადგან სახელმწიფოს მხრიდან გაწეული დახმარება მრავალშვილიანი ოჯახების მინიმალურ მოთხოვნილებებსაც კი ვერ აკმაყოფილებს.

მრავალშვილიანი დედები თვლიან, რომ დეპუტატები, რომლებმაც კანონი მიიღეს შორს არიან რეალური ცხოვრებისგან, განსაკუთრებით კი სოფლებში არსებული მდგომარეობისგან, სადაც არ არის აფთიაქები, საბავშვო და ბაგა-ბაღები და ზოგჯერ მაღაზიაც კი. სამაგიეროდ, მაღალია უმუშევრობის დონე და სიღარიბე. ამკრძალავი ზომები კარგს არაფერს მოიტანს, ირწმუნება ქალების უმეტესობა. შვილების გაჩენას მშობლები უნდა გეგმავდნენ, პირობების და ჯანმრთელობის მდგომარეობის გათვალისწინებით. თუ ხელისუფლებას უნდა შობადობის მაჩვენებლის გაზრდა, მან უნდა შეძლოს ბავშვების გაჩენისა და აღზრდისთვის ნორმალური პირობების უზრუნველყოფა.  

ჩატარებულ ფორუმზე საზოგადოებრივი პალატის წევრმა, ჟურნალისტმა ნადეჟდა ვენედიქტოვამ გამოკითხვის რეზულტატების შესახებ თავისი აზრი გამოხატა:

„გაოცებული ვარ ქალების მოქალაქეობრივი მოწიფულობით, ნებისმიერი ასაკის. მივხვდი, რომ გვაკლია სადისკუსიო პლატფორმები, სადაც მოხდება მნიშვნელოვანი პრობლემების განხილვა, რადგან მოწიფულობა, რომელიც ქალებმა ამ საკითხის განხილვის დროს გამოამჟღავნეს მიუთითებს იმაზე, რომ ხალხს ეს აფიქრებს. მიუხედავად იმისა, რომ მათ საკმაოდ რთულ მატერიალურ და ა.შ. პირობებში უწევთ ცხოვრება, ისინი ფიქრობენ და საკმაოდ კარგადაც. სწორედ ამიტომ, ამ ხალხის აზრის ფონზე, პარლამენტის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება დაუფიქრებელი, ნაჩქარევი და როგორც ზოგიერთი რესპონდენტი ამბობს, საშიშიც კი არის. ისეთი განცდა დამეუფლა, რომ უბრალო ქალებს უფრო მეტი გაეგებათ რეალური ცხოვრების შესახებ, ვიდრე პარლამენტარების უმრავლესობას, რომელმაც ამ კანონის მიღებას დაუჭირა მხარი.“   

ნადეჟდა ვენედიქტოვამ ასევე ხაზი გაუსვა იმას, რომ მრავალშვილიანმა დედებმა ისეთ ცხოვრებისეულ სირთულეებს აჰხადეს ფარდა, რომლებიც რეალურად არსებობს და რომელთა შესახებ დეპუტატებს წარმოდგენაც კი არ აქვთ, რამაც, მისივე სიტყვებით, მას ქვეყნის გამო შიშიც კი გაუჩინა.

„მათი მონათხრობიდან ჩანს, რომ სახელმწიფო მნიშვნელოვანწილად გაემიჯნა ამ ადამიანების წინაშე არსებულ სოციალურ პასუხისმგებლობას. დახმარების ოდენობა იმდენად შორსაა საყოფაცხოვრებო მინიმუმისგან, რომ იმის თქმა, თითქოს სახელმწიფო რაღაც დონეზე უწევს მათ დახმარებას, უბრალოდ უხერხულია. სამშვილიანი ოჯახი სულზე 250 რუბლის (დაახლოებით 4$) ოდენობის დახმარებას იღებს, როდესაც ერთი შეკვრა „პამპერსი“ 900 რუბლი (დაახლოებით14 $) ღირს. სწორედ, ამ ქალებმა ბევრი ისეთი წინადადება წამოაყენეს, რაც ფაქტობრივად, ამ საკითხთან დაკავშირებით სახელმწიფო მხარდაჭერის პროგრამის მონახაზის ტოლფასია.“

მისი აზრით, სახელმწიფომ ყურად უნდა იღოს ამ ადამიანების ხმა და მათი რჩევები გაითვალისწინოს.

ძალიან საინტერესო იყო განხილვა ახალგაზრდა ქალების ფოკუს-ჯგუფში, რომელიც აერთიანებდა სტუდენტებს, ახალგაზრდა სპეციალისტებს, მათ შორის უკვე დასაქმებულებსაც. მათი აზრით, ეს კანონი, იმ სახით, რა სახითაც ახლა არსებობს, საზოგადოებრივი ექსპერტიზის გარეშე, უბრალოდ შეურაცმყოფელია ქალებისთვის.

ახალგაზრდა ქალებს იმდენად აინტერესებთ თავიათი პირადი სივრცის არსებობა, რომ ამაზე ღიად საუბრობენ და სურთ, რომ სახელმწიფომაც გაუწიოს ანგარიში მათ ამ სურვილს.

„ეს არის უფრო მოწიფული საზოგადოების ნიშანი,“ – ირწმუნება ნადეჟდა ვენედიქტოვა.

ძალიან აქტიურად განიხილეს აბორტების პრობლემა სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლებისგან შემდგარ ფოკუს-ჯგუფშიც. მათი აზრით, კანონი ავლენს უპატივცემულობას ქალების აზრისა და საჭიროებების მიმართ, მათივე სიტვებით, ის იმდენად არღვევს გენდერულ თანასწორობას, რომ მათში მხოლოდ აღშფოთებას და სინანულს იწვევს.

გამოკითხვის შედეგად მიღებული მასალის გაცნობის შემდეგ, ნათელი გახდა, რომ სწორედ ეს კვლევა არის ის საზოგადოებრივი ექსპერტიზა, რომელიც უნდა ჩატარებულიყო კანონის მიღებამდე. მანამდე და არა მის შემდეგ. ეს სასარგებლო იქნებოდა პარლამენტარებისთვისაც, რომლებიც გაეცნობოდნენ ცხოვრების რეალიებს, რომლებსაც ასე ცუდად იცნობენ.

თუმცა, აფხაზეთის ხელისუფლებამ, როგორც ჩანს, მაინც იღო ყურად საზოგადოების აზრი და კანონში შესწორებების შეტანა გადაწყვიტა. ცვლილების მიხედვით, სამედიცინო ჩვენებით აბორტის გაკეთება დასაშვები გახდება. ამის შესახებ ივნისში გამართულ ზემოხსენებულ ქალთა ფორუმზე განაცხადა პარლამენტის სპიკერმა ვალერი ბგანბამ.

თავის მხრივ, ქალთა ასოციაციის წარმომადგენელი მარიეტა ტოპჩიანი მოხარულია, რომ საუბარი შედგა, ხელისუფლების წარმომადგენლები შეხვდნენ საზოგადოებას და მოისმინეს ხალხის აზრი საზოგადოებისთვის ასეთ მტკივნეულ საკითხთან დაკავშირებით.

„მე ვიღებდი მონაწილეობას გამოკითხვაში და მინდა სიხარულით აღვნიშნო, რომ ფოკუს-ჯგუფებში საუბრობდნენ ახალგაზრდა ქალები და მრავალშვილიანი დედები, რომლებიც ხუთ და ექვს შვილს ზრდიან და უამრავი პრობლემა აქვთ, თუმცა ისინი ისეთი ოპტიმისტები არიან… მათ კიდევ უნდათ შვილების ყოლა. ახალგაზრდობის განწყობაც ასეთია, ისინიც ფიქრობენ, რომ როდესაც ოჯახებს შექმნიან ბევრ შვილს გააჩენენ. ეს  კარგი ინდიკატორია იმისა, რომ ჩვენი საზოგადოება ჯანმრთელია,“ – აცხადებს მარიეტა ტოპჩიანი.

გამოქვეყნებულ მასალაში დაცულია ავტორის მიერ გამოყენებული ტერმინები და ტოპონიმიკა. რედაქცია არ აგებს პასუხს საავტორო მასალის შინაარსობრივ მხარეზე.