Loading ...

მშვიდობის შენებისა და შენარჩუნების პროცესებში უფრო მეტი ქალი ერთვება, თუმცა ექსპერტთა ნაწილი მიიჩნევს რომ მათი მონაწილეობა მხოლოდ ფორმალურია.

გაეროს უშიშროების საბჭო განიხილავს რეზოლუცია N1325-ს, 2000 წ. ფოტო:მილტონ გრანტი

2011 წლის დეკემბერს საქართველოს პარლამენტმა „ქალებზე, მშვიდობასა და უსაფრთხოებაზე“ გაეროს უშიშროების საბჭოს  N1325 (1820, 1888, 1889 და 1960) რეზოლუციის  განხორციელების მიზნით, 2012–2015 წლების ეროვნული სამოქმედო გეგმა დაამტკიცა, რომლის ერთ-ერთი მიზანიც სამშვიდობო  მოლაპარაკებებში, მშვიდობის შენებისა და შენარჩუნების პროცესებში ქალთა ჩართულობის მხარადაჭერა იყო.

2008 წლის აგვისტოს ომის შემდეგ, 15 ოქტომბერს ევროკავშირის, გაეროს და ეუთოს  თავჯდომარეობით ჟენევის მოლაპარაკებები დაიწყო. დისკუსიებში საქართველოს, რუსეთის და აშშ–ის და ასევე, სოხუმისა და ცხინვალის წარმომადგენლები მონაწილეობენ. მოლაპარაკებების ფარგლებში ორი სამუშაო ჯგუფი შეიქმნა, რომელთაგანაც პირველი უსაფრთხოებასთან დაკავშირებულ საკითხებს, მეორე კი – ჰუმანიტარულ თემებს განიხილავს.

ჟენევის მოლაპარაკებების ერთ-ერთ მნიშვნელოვან მიღწევად, 2009 წლის 18 თებერვლის გადაწყვეტილებით, სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთთან მიმართებით „ინციდენტების პრევენციისა და მათზე რეაგირების მექანიზმის“ შექმნას მიიჩნევენ.

ჟენევის მოლაპარაკებებში მონაწილე ქართული დელეგაციის  ხელმძღვანელი, სერგი კაპანაძე მიიჩნევს, რომ კონფლიქტის მოგვარებაში ქალთა მონაწილეობა მნიშვნელოვანია. მისი აზრით, ქართველ დელეგატთა შორის ქალთა წარმომადგენლობა საკმაოდ მრავალფეროვანია.

„გარდა ერთი შეხვედრისა რუსულ დელეგაციაში ქალ დელეგატს მონაწილეობა არ მიუღია, აფხაზებისა და ოსების მხრიდან კი, მხოლოდ ერთი ქალი მონაწილეობდა“, – განაცხადა კაპანაძემ.

გაეროს ქალთა ორგანიზაციის პროექტის მენეჯერის,  თამარ თავართქილაძის თქმით, „ეროვნული სამოქმედო გეგმის” შესაბამისად ქალთა მონაწილეობა ჟენევის მოლაპარაკების ფორმატში იზრდება.

„ქართული დელეგაცის 10 წევრიდან 4  ქალბატონია, ეს იმაზე მიუთითებს, რომ ქალთა როლის გაზრდისთვის გარკვეული ღონისძიებები ტარდება“, – აცხადებს თავართქილაძე.

აღნიშნულს არ იზიარებს ნინო ციხისთავი, „კავკასიის ქალთა ქსელის ხელმძღვანელი“: „დღეს საქართველოში ქალების ჩართულობა კონფლიქტის მოგვარებაში თითქმის ნულის ტოლია. საუბარი იმაზე, რომ მოლაპარაკებებში ოთხი ქალი ჩაერთო და რეზოლუცია 1325-ის სამოქმედო გეგმა დამტკიცდა ჩემთვის, როგორც  ამ სფეროს დიდი გულშემატკივარისთვის, არაფერს  ნიშნავს, ვინაიდან ეს არის მშრალი სტატისტიკა. საუბარი  ქალებისა და მამაკაცების ჩართულობაზე კი არა უნდა იყოს, არამედ იმაზე,  ქალებთან დაკავშრებული  კონკრეტული საკითხები როგორ გვარდება?!“

სახალხო დამცველის ოფისთან არსებული ბავშვისა და ქალის უფლებების დაცვის ცენტრის იურისტის, ანა არგანიშვილის თქმით, სამოქმედო გეგმის იმპლემენტაია წარმატებით მიმდინარეობს.

„სახალხო დამცველის წარმომადგენელი რეგულარულად ესწრება სამუშაო შეხვედრებს და  აკვირდება თუ როგორ მუშაობენ სახელმწიფოს სხვადასხვა სტრუქტურები. შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ეს პროცესი საკმაოდ წარმატებით მიმდინარეობს. ძალიან მონდომებითაა ჩართული სახელმწიოს ყველა სტრუქტურა და პრინციპში ამ ეტაპზე არავითარი ხელშემშლელი ფაქტი არ არსებობს, რომელიც შეაფერხებს ამ გეგმის შესრულებას.“

საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა და განსახლების სამინისტროს საერთაშორისო ურთიერთობების დეპარტამენტის, მთავარი სპეციალისტის ნათია ლანჩავას განცხადებით: „სამოქმედო გეგმის მიღება ძალიან მნიშვნეროვანი იყო ჩვენი ქვეყნის სპეციფიკიდან გამომდინარე, რადგან ქვეყნის მოსახლეობის ნახევარ მილიონზე მეტი ადამიანი იძულებით გადაადგილებული პირია. ეროვნულ სამოქმედო გეგმით გათვალისწინებული ბევრ საკითხზე ჩვენი სამინისტრო უკვე მუშაობდა და ახლაც აგრძელევს მუშაობას. მაგალითად, დევნილი ქალების უფასო იურიდიული დახმარების ცენტრები“.

„როდესაც კონფლიქტსა და ქალებზე ვსაუბრობთ, ჩემთვის ერთ-ერთი მთავარი ინდიკატორი ომის დროს ჩადენილი დანაშაულებების გამოძიებაა. ქართული კონფლიქტების ისტორიაში  ათობით გაუპატიურების შემთხვევაა დაფიქსირებული და არცერთი, მათგანი არ გამოძიებულა და არც დამნაშავები  დასჯილან. ამ ყველაფერს ჭირდება საქართველოს ხელისუფლების პოლიტიკური ნება და ძალიან მტკიცე  მოსაზრება იმასზე რომ ქალებმა უნდა მიიღონ კონფლიქტის მოგვარებაში მონაწილებობა“, –  განაცხადა ნინო ციხისთავმა.

საგარეო საქმეთა სამინისტროს საერთაშორისო ორგანიზაციების დეპარტამენტის უფროსი, თეონა გიუაშვილი, რომელიც ჟენევის მოლაპარაკებებში მე-18 რაუნდიდან ჩაერთო, ხაზს უსვამს აღნიშნული მოლაპარაკებების მნიშვნელობას რეგიონში უსაფრთხოებისა და სტაბილურობის უზრუნველყოფისათვის.

„ჟენევის ფორმატში, ქალთა ჩართულობა ძალიან მნიშვნელოვანია, რადგან, ასე ქალთა პრობლემების იდენტიფიცირება უფრო ადვილად მოხდება“, –  აცხადებს გიუაშვილი.

2012 წლის მარტში ჟენევის მოლაპარაკებებში ჩართულ ქალებსა და გენდერული თანასწორობისა და ქალთა საკითხებზე მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციებს შორის, პირველი საკონსულტაციო შეხვედრა გაიმართა.

„ეს იყოს სამუშაო-საკონსულტაციო შეხვედრა და ითვალისწინებდა ქალთა ორგანიზაციეის მიერ მომზადებული რეკომენდაციების წარდგენას დელეგატებისათვის, რათა მათ ეს საკითხები ჟენევის მოლაპარაკებისას გაეთვალისწინებინათ. შეხვედრისას განვიხილეთ ისეთი საკითხები, როგორიცაა: ოკუპირებულ ტერიტორიებზე მცხოვრები პირბისათვის საფლავების მონახულებისა  და ჯანმრთელობის დაცვის ხელმისაწვდომობა, განსაკუთრებით კი ბავშვებისა და ქალებისათვის“, – განაცხადა, გაეროს ქალთა ორგანიზაციის პროექტების მენეჯერმა, თამარ თავართქილაძემ.

თუმცა, ჟენევის მოლაპარაკებებიდან დაბრუნებულ თეონა გიუაშვილს უჭირს რაიმე კონკრეტულ შედეგებზე საუბარი. „ჟენევის მოლაპარაკების ფორმატიდან გამომდინარე რთულია სწრაფ შედეგებზე საუბარი, რადგან ხშირად ჰუმანიტარული თუ ადამიანის უფლებებთან დაკავშირებული საკითხების პოლიტიზირება ხდება. ამიტომაც ერთი შეხვედრის შემდეგ რაიმე შედეგებზე საუბარი ძნელია, ჩვენ აუცილებლად გავაგრძელებთ ამ საკითხების განხილვას“, – აცხადებს გიუაშვილი.

„დღემდე კონფლიქტების მოგვარების სფეროში ქალის რესურსს არ იყენებდნენ. ხშირად ტარდებოდა არასამთავრობო სექტორის არაფორმალური შეხვედრები, მაგრამ მაღალი დონის სამთავრობო შეხვედრებზე ქალის აზრს არ ითვალისწინებდნენ.  მიმაჩნია, რომ  ჟენევის მოლაპარაკებებში ჩართული პირები  აუცილებლად უნდა ხვდებოდნენ სამოქალაქო საზოგადოებას“, – განაცხადა ნინო მოდებაძემ, ქალთა საინფორმაციო ცენტრის ვებ-პორტალის რედაქტორმა.