სანდო ინფორმაცია გვაძლიერებს | ანალიტიკა და გამოძიება აღმოსავლეთ ევროპისა და კავკასიის შესახებ

  • მთავარი
  • ჩვენ შესახებ
    • აქტივობები
  • მულტიმედია
    • პოდკასტები
      • დევნილთა ამბები
        • სამეგრელო ზემო-სვანეთი
        • შიდა ქართლი
      • მთავარი მოვლენების მიღმა
      • რადიოჟურნალი ”აქცენტი”
    • ფოტო გალერეა
      • ქართველი ავარელები
      • დროში გაყინული ქალაქი
      • წაშლილი ეთნიკური საზღვრები
      • 2008 წლის აგვისტოს ექო
      • ღია მაცივარი
    • ვიდეო
  • რეგიონული ამბები
    • აზერბაიჯანი
      • წერილები ციხიდან
    • საქართველო
    • სომხეთი
  • წევრები
    • რეგისტრაცია
  • განცხადებები
  • მედია სკოლა
    • მედიის შესახებ
    • სახელმძღვანელოები
  • კონტაქტი

სომხური საზოგადოება ჯარში მაღალ სიკვდილიანობას აპროტესტებს

0 კომენტარი
 2011 წლის 9 ოქტომბერი   ავტორი: გიორგი კუპატაძე

1 Star2 Stars3 Stars4 Stars5 Stars
Loading ... Loading ...


თავდაცვის სამინისტრო იძულებულია უფრო ღიად იმოქმედოს, ვიდრე ადრე.

საპროტესტო მღელვარებამ, რომელიც სომხური არმიის სამი ჯარისკაცის სიკვდილს მოჰყვა, მთავრობა აიძულა, დაუყოვნებლივ დაიწყოს უპრეცენდენტოდ გამჭვირვალე გამოძიება.

18 წლის აგას აბრამიანის საქმის დეტალები, რომელიც ამა წლის აგვისტოში სამხედრო ბაზაზე გარდაიცვალა, სომხეთის საზოგადოებრივი ტელევიზიით გააშუქეს. ტელევიზია ქვეყნის მთელს ტერიტორიაზე მაუწყებლობს. ეს პირველი შემთხვევა იყო, როცა თავდაცვის სამინისტრომ ამგვარი გულახდილობა გამოიჩინა.

თავდაპირველად აბრამიანის სიკვდილზე შედგენილ ოქმში ნახსენები იყო, რომ მან თავი მოიკლა, თუმცა მისი ნათესავების გავრცელებულმა ფოტოებმა და სასამართლო სამედიცინო ექსპერტიზამ დაადასტურა, რომ ის სასტიკად სცემეს და მისი სიკვდილის მიზეზი ქალა-ტვინის ტრავმა იყო.

დააპატიმრეს რამდენიმე ოფიცერი და დაბალი ჩინის სამხედრო მოსამსახურე. თუმცა აბრამიანის მამა გაგამი დაჟინებით მოითხოვს უფრო საგულდაგულო გამოძიებას.

”ნათელია, რომ ბიჭი სასტიკად სცემეს და ამას ერთი, ან ორი ადამიანი ვერ გააკეთებდა. ისინი მას სასიკვდილოდ ვერ სცემდნენ”, – განაცხადა მან. ”მიმაჩნია, რომ ამაში მეტმა ადამიანმა მიიღო მონაწილეობა. არ ვიცი, რა ვქნა. არ ვიცი, რისთვის ვიბრძოლო, რაც არ უნდა მოხდეს, შვილს ვეღარ დავიბრუნებ”.

აბრამიანის სიკვდილამდე ერთი კვირით ადრე, ქალაქ გორისში, სამხედრო სამსახურის დასრულებამდე სამი თვით ადრე 19 წლის ვარდან სევიანი გარდაიცვალა. მაღალჩინოსნები მიიჩნვენ, რომ ეს თვითმკვლელობა იყო, მაგრამ მშობლებს ამის არ სჯერათ.

მესამე სასიკვდილო შემთხვევა 7 სექტემბერს მოხდა. აიკ მკრტჩიანიც 19 წლის იყო. მკვლელობის ბრალდებით მისი თანაყაზარმელი დააპატიმრეს.

წინათ სომხური ჯარი მზად არ იყო ამ ტიპის შემთხვევების დეტალები გაეხმაურებინა.

მშობლების იმ ჯგუფისთვის, რომლებიც ოთხი წლის მანძილზე იბრძვიან იმისთვის, რომ შესაბამისმა ორგანოებმა მათი შვილების სიკვდილი გამოიძიონ, ეს მხოლოდ დასაწყისია.

”დასაკარგი არაფერი მაქვს. დავკარგე ყველაფერი, რაც მქონდა. შვილის დაბრუნებას ვერ შევძლებ, გამოძიება უშედეგოდ დასრულდა”, – განაცხადა რობერტ მირზოიანმა, რომლის ვაჟი გეგამი 2007 წელს მოკლეს. ”მაგრამ ბრძოლას გავაგრძელებ, ხალხი, რომელმაც ეს დანაშაული ჩაიდინეს, უნდა დაისაჯოს და ამგვარად ეს დაუსჯელობის სინდრომი  დასრულდება და მკვლელობები შეწყდება”.

მირზოიანი ერთ-ერთი პირველი იყო, ვინც საჯარო პროტესტი გამოხატა, ბოლო თვეებში ასეთ მშობლებს ადამიანის უფლებების დამცველები და მოსახლეობა შეუერთდა. ისინი ჯარის რეფორმას ითხოვენ წვევამდელების სამსახურის პირობების გასაუმჯობესებლად. ერთი თვის წინ ისინი საინიციატივო ჯგუფის შესაქმნელად გაერთიანდნენ, სახელწოდებით ”არმიის რეალობა”.

აქციის მონაწილეები, ხშირად ასზე მეტნი, ყოველ ხუთშაბათს მთავრობის შენობასთან იკრიბებიან და თავდაცვის სამინისტროს მაღალჩინოსნებს დისკომფორტს უქმნიან.

15 სექტემბერს თავდაცვის მინისტრმა სეირან ოგანინმა პირობა დადო, რომ სამივე მკვლელობას საგულდაგულოდ გამოიძიებენ და განაცხადა, რომ სამხედრო პროკურორსა და მინისტრის მოადგილეს უკვე დაევალა გამოძიების კონტროლი.

”ჯარში არასდროს არსებობდა დაუსჯელობის სინდრომი და არც ახლაა. ჩვენ არ უნდა დავმალოთ არცერთი შემთხვევა, რომელიც შეიძლება დაუსჯელი დარჩეს. ყოველი დამნაშავე კანონის შესაბამისად დაისჯება და თუ სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობას არ იმსახურებენ, მათ მიმართ ადმინისტრაციული ზომები გატარდება, მათ შორის სამხედრო ძალებიდან დათხოვნა”, – განუცხადა მინისტრმა მშობლებს. მინისტრი ამტკიცებს, რომ მკვლელობათა რაოდენობა ყოველწლიურად მცირდება.

ოფიციალური სტატისტიკით 2007 წლის შემდეგ ჯარში 228 ჯარისკაცი გარდაიცვალა. მათგან 32 – აზერბაიჯანთან სადემარკაციო ხაზის პერიმეტრზე მომხდარი ინციდენტების დროს დაიღუპა. ანალიტიკოსებს მიაჩნიათ, რომ ეს ციფრები პრობლემის მასშტაბებს აკნინებენ. ისინი აცხადებენ, რომ 90-იანი წლების შუა პერიოდიდან შეიარაღებულ ძალებში 1500-ზე მეტი მკვლელობა მოხდა.

”ჯარში მომხდარი მკვლელობებიდან ბევრ შემთხვევას ოფიციალურად თვითმკვლელობის კვალიფიკაცია მიეცა, თუმცა რეალურად ეს განზრახ მკვლელობები იყო. მაგრამ ხშირად საკმარისი ფაქტებიც არ იყო ამის დასამტკიცებლად”, – განაცხადა იურისტმა სედა საფარიანმა.

ამ მკვლელობების შემდეგ ”დედოვშინის” პრობლემა ჯარში საზოგადოებრივი განხილვის საგანი გახდა.

ცვლილებების ნაწილი განაპირობა ინციდენტმა, რომელიც 2010 წლის ივლისში მოხდა, როცა სავალდებულო სამსახურის ჯარისკაცმა თავის თანაყაზარმელებს ცეცხლი გაუხსნა, მოკლა ლეიტენანტი, სერჟანტი და სამი ჯარისკაცი, შემდეგ კი თავი მოიკლა. ამან საზოგადოებრივი რისხვა გამოიწვია, რომელიც დღემდე არ ცხრება და მწვავდება წვევამდელის მშობლების განცხადებით, რომ მათი შვილის ფსიქოლოგიური მდგომარეობის გამო ის ჯარისთვის უვარგისად უნდა ეღიარებინათ.

”ბევრი ლაპარაკობს, რომ ამ ინციდენტამდე არაფერი ამდაგვარი არ ხდებოდა, რეალურად ჩვენ ეს არ ვიცით, ვინაიდან ჯარში არსებული მდგომარეობა არ განიხილებოდა და მაშინ ჩვენ სრულ ინფორმაციას ვერ ვიღებდით”, – განაცხადა ადამიანის უფლებათა დაცვის ორგანიზაციის ”სომხეთის ჰელსინკის კომიტეტის” თავმჯდომარემ ავეტიკ იშხანიანმა.

2010 წლის შემთხვევის შემდეგ საზოგადოებამ ოგანესიანის გადადგომა მოითხოვა თავდაცვის მინისტრის პოსტიდან, მაგრამ მშობლებს მხოლოდ სამხედრო პროკურორის გათავისუფლება აკმარეს. ამ თანამდებობაზე დანიშნულმა გევორკ კოსტანიანმა პირობა დადო, რომ დამნაშავეებს დასჯიდა. მაგრამ ფართომასშტაბიანი გამოძიება არ ჩატარებულა.

საზოგადოების რისხვა გაძლიერდა, როცა ბოლო სამი შემთხვევის შესახებ ინფორმაცია გავრცელდა.

ადამიანის უფლებათა დაცვის ორგანიზაციის აქტივისტები აცხადებენ, რომ სინამდვილეში სამხედროები დაინტერესებულნი არ არიან საეჭვო მკვლელობების გამოძიებით.

”არმიის მიზანია გაიწვიოს იმდენი ჯარისკაცი, რამდენიც სჭირდებათ და არა ის, რომ ყოველი ჯარისკაცის ღირსეული ყოფა უზრუნველყოს. ის ყურადღებას არ აქცევს მათი უფლებების დაცვას”, – განაცხადა ვანაძორში ჰელსინკის სამოქალაქო ასამბლეის წარმომადგენლობის თავმჯდომარემ არტურ საკუნცმა.

საკუნცი ისურვებდა, რომ მიუკერძოებელ გამოძიებაზე დაკვირვების მიზნით სამხედრო ომბუდსმენის თანამდებობა შეიქმნას.

რეგიონული კვლევების ცენტრის დირექტორი და აშშ-ის არმიის ყოფილი ჯარისკაცი რიჩარდ კირაკოსიანი მიიჩნევს, რომ სომხეთის შეიარაღებულ ძალებში ხარისხიანი მომზადება უნდა შემოიღონ, ოფიცრებისა და ჯარისკაცების დისციპლინის გამკაცრება დაუსჯელობის სინდრომს აღმოფხვრის და პროცესს გამჭვირვალეს გახდის.

”სომხურ ჯარს ვალად უნდა მიაჩნდეს ჯარისკაცის პატივისცემა, როგორც პიროვნებისა, და სახელმწიფო ყოველი ჯარისკაცის უსაფრთხოებას უნდა უზრუნველყოფდეს”, – განაცხადა მან.

სურენ ოგაჯანიანი, რომლის ვაჟი ტიგრანი ჯარში მსახურობის დროს მოკლეს, აცხადებს, რომ პროტესტს ბოლოს და ბოლოს შედეგი მოაქვს.

”მიმაჩნია, რომ რაღაც უნდა შეიცვალოს. უკვე შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ცვლილება მოხდა. როცა 4 წლის წინ პროტესტს გამოვხატავდით, ჩვენ ერთეულები ვიყავით, მაგრამ ახლა ხალხი და ორგანიზაციები შემოგვიერთდა და ისინი გვეხმარეობიან, რომ ჩვენი ხმა შესაბამის ორგანოებს მივაწვდინოთ”, – განაცხადა მან. ”იმედი არ დამიკარგავს”.

გოარ აბრამიანი, ArmeniaNow-ს რეპორტიორი

© ომისა და მშვიდობის გაშუქების ინსტიტუტი | iwpr.net

სტატიაში გამოთქმული მოსაზრებები ეკუთვნის ავტორს და აუცილებელი არ არის IWPR-ის ან გამოცემის შეხედულებებს ასახავდეს.

http://iwpr.net/report-news/armenian-army-deaths-cause-outcry

გააზიარე:

  • Click to share on X (Opens in new window) X
  • Click to share on Facebook (Opens in new window) Facebook
    გააზიარე

ავტორი გიორგი კუპატაძე
გიორგი კუპატაძე, IWPR-ის რედაქტორია საქართველოში.


  • სახელმძღვანელოები

    • ნიუსრუმი დეზინფორმაციის...
      აპრილი 23, 2021
    • მედიის სახელმძღვანელო...
      აგვისტო 17, 2020
    • ანტიპროპაგანდული სახელმძღვანელო
      ივლისი 9, 2018
    • მშვიდობის გაშუქების...
      მარტი 26, 2016
    • როგორ დავწეროთ სტატიის...
      მარტი 26, 2016

  • დაგვიმეგობრდით Facebook-ზე

  • ძებნა

  • არქივები

  • 2008 წლის რუსეთ საქართველოს ომი EUMM IWPR ადამიანის უფლებები აზერბაიჯანი არმენ კარაპეტიანი არშალუის მგდესიანი არჩევნები აფგან მუხტარლი აფხაზეთი განათლება განცხადებები დევნილები ევროკავშირი ეკატერინა პოღოსიანი ეკონომიკა ვაჰე ჰარუტუნიანი თურქეთი ილჰამ ალიევი ირანი კავკასია კონფლიქტი კორუფცია ლგბტ მედია მთიანი ყარაბაღი ნურგულ ნოვრუზი ომი პოლიტპატიმრები ჟურნალისტიკა რუსეთი რჩეული სამირა აჰმედბეილი სამხრეთ ოსეთი საპრეზიდენტო არჩევნები საქართველო სერჟ სარგსიანი სირია სიტყვის თავისუფლება სომხეთი ტრენინგი ქალები ქალთა უფლებები შაჰლა სულთანოვა ჯანდაცვა




Institute for War and Peace Reporting | ომისა და მშვიდობის გაშუქების ინსტიტუტი | © 2007-2022

CREATIVE COMMONS–ის ლიცენზია
ვებგვერდის ფორმა და შინაარსი დაცულია Creative Commons-ის არაკომერციული 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიის ფარგლებში
.

ჩვენ ვიყენებთ ქუქი ჩანაწერებს. თქვენი პარამეტრების დამახსოვრებით ჩვენ გაწვდით საუკეთესო მომსახურებას განმეორებითი ვიზიტების დროს. "თანახმა ვარ" ღილაკზე დაჭერით თქვენ გასცემთ ქუქი ჩანაწერების გამოყენების ნებართვას. თუმცა "პარამეტრები" ფუნქციით თქვენ შეგიძლიათ გააკონტროლოთ თქვენს მიერ ნებადართული მონაცემების გაზიარება. მეტი ინფორმაციისთვის იხილეთ სტატიები: ჩვენს მიერ გამოყენებული ქუქი ჩანაწერები | ინტერნეტის ისტორია.
პარამეტრებითანახმა ვარ
Manage consent

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
Functional
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytics
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Advertisement
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.
Others
Other uncategorized cookies are those that are being analyzed and have not been classified into a category as yet.
SAVE & ACCEPT